Farma ter Verantwoording

Oplossingen #3: Sterke faciliterende omgeving

Overheden en intergouvernementele instanties hebben de macht om betere wetgeving vast te stellen of bestaande wetgeving beter te handhaven om innovatie en toegang te optimaliseren om te voldoen aan dringende behoeften op het gebied van de volksgezondheid. Landen kunnen de betaalbaarheid, toegankelijkheid en beschikbaarheid van medicijnen afdwingen door het gebruik van – helaas vaak ongebruikte – wet- en regelgeving. Publieke bewustwording kan ook een sleutelrol spelen.

Sterke faciliterende omgeving: inhoud van de oplossing

Er zijn verschillende oplossingen die regeringen en hun burgers kunnen nemen om de gunstige omgeving voor toegang tot medicijnen te verbeteren. Klik op de onderstaande knoppen of scrol omlaag om meer te ontdekken.

Verwant probleem: slechte stimulerende omgeving

Geneesmiddelen zijn niet altijd toegankelijk of betaalbaar voor degenen die ze nodig hebben. Er zijn veel redenen voor toegangsproblemen, waaronder monopolies die de concurrentie beperken, hoge prijzen, zwakke gezondheidsinfrastructuur of regelgevende belemmeringen.

Publiek bewustzijn

Een juridische en beleidsomgeving die het algemeen belang dient in plaats van de puur industriële belangen, kan worden bevorderd door druk uit te oefenen op beleidsmakers en het grote publiek te informeren over belangrijke gezondheidsthema’s. Het publiek bewuster maken van de toegang tot geneesmiddelen is essentieel om ervoor te zorgen dat het publiek zich bewust is van de problemen die zich voordoen wanneer farmaceutische bedrijven opereren in juridische en beleidsomgevingen die niet goed genoeg zijn ontworpen om het algemeen belang te dienen. Het publiek speelt een belangrijke rol bij het beïnvloeden van nationale en internationale besluitvorming, wat de toepassing van wetten kan verbeteren en ervoor kan zorgen dat het algemeen belang wordt gerespecteerd.

Pharmaceutical Accountability Foundation maakt het publiek bewust van belangrijke gezondheidskwesties door middel van belangenbehartiging en bewustmakingscampagnes.

Lobbyen bij parlementsleden

Lobbyen bij parlementsleden (MP’s) en leden van het Europees Parlement (MEP’s) kan een belangrijke strategie zijn om de besluitvorming te beïnvloeden en ervoor te zorgen dat de publieke opinie wordt gerespecteerd in het besluitvormingsproces.

*Meer informatie over deze oplossing volgt binnenkort. Abonneer u op onze nieuwsbrief om op de hoogte te worden gehouden wanneer deze is bijgewerkt.

Mededingingsrecht

Concurrentie tussen verschillende farmaceutische bedrijven is een van de kritische succesfactoren als het gaat om het betaalbaar, toegankelijk en beschikbaar maken van medicijnen. Een belangrijk voorbeeld zijn antiretrovirale middelen (ARV’s), waar de kosten daalden van $ 10.000 per persoon tot minder dan $ 300 per jaar nadat de fabrikanten besloten hun patenten niet langer te verdedigen tijdens de hiv/aids-crisis in Zuid-Afrika rond 2001. Dit was het resultaat van een internationale ‘naming and shaming’-campagne, maar ook van een mededingingsrechtzaak (Hazel Tau vs GSK en Boehringer Ingelheim; zie UNCTAD en KEI rapporten.)

Een recenter voorbeeld is de Aspen EU-case van 2017-2021, waarin Aspen zes niet-geoctrooieerde kankergeneesmiddelen met 73% moest verminderen om bezorgdheid over buitensporige prijzen door de Europese Commissie weg te nemen.

De farmaceutische industrie is berucht om haar nooit aflatende zoektocht om monopolies zo lang mogelijk te laten duren. Toch wordt het mededingingsrecht zelden gebruikt als instrument om prijzen te verlagen.

Stichting Farma ter Verantwoording zet deze middelen in om oneigenlijke concurrentie tegen te gaan. Zie onze Cases voor meer informatie.

*Meer informatie over deze oplossing volgt binnenkort. Abonneer u op onze nieuwsbrief om op de hoogte te worden gehouden wanneer deze is bijgewerkt.

Eerlijke octrooien/ octrooi-oppositie

De patentsystemen van de meeste landen bevatten waarborgen tegen misbruik om steeds langere monopolies te creëren waar bedrijven van profiteren, maar niet het publiek. Maar als deze waarborgen niet of niet effectief worden gebruikt, kan het functioneren van het octrooisysteem suboptimaal zijn. Voorbeelden hiervan zijn: het gebruik van zwakke octrooieerbaarheidscriteria, waardoor patenten kunnen worden verleend voor afgeleide geneesmiddelen die essentiële kopieën zijn van bestaande behandelingen, of voor behandelingen die niet voldoende vernieuwend zijn; slechte toepassing van octrooioppositie vóór en na de verlening, die wordt gebruikt om de legitimiteit van een octrooi aan te vechten; en ontmoediging van overheidsgebruik of dwanglicenties, die een overheid of een andere entiteit het recht geven om een generiek product te produceren zonder de toestemming van een octrooihouder. Transparantie kan ook een probleem zijn in octrooisystemen. Octrooien kunnen een uitdaging zijn om te lezen en zijn vaak met opzet zo geschreven, en meerdere octrooien kunnen op een enkel product worden aangebracht, waardoor het voor potentiële producenten van generieke geneesmiddelen een uitdaging wordt om hun vrijheid van handelen te bepalen.

Als het gaat om patentmonopolies, zijn er verschillende manieren om ze te doorbreken. De eerste betreft de eerlijke verlening van octrooien: er wordt voor gezorgd dat het octrooi alleen een medische innovatie omvat die ook een belangrijke toegevoegde waarde heeft voor de volksgezondheid. Hiermee wordt voorkomen dat patenten worden verleend voor gewijzigde producten of producten met een vergelijkbare functie als producten die al op de markt zijn, in plaats van volledig nieuwe producten.

*Meer informatie over deze oplossing volgt binnenkort. Abonneer u op onze nieuwsbrief om op de hoogte te worden gehouden wanneer deze is bijgewerkt.