Bergeijk, 2 Juni 2022
De Italiaanse mededingingsautoriteit (ICA) heeft op 31 mei besloten dat het farmaceutisch bedrijf Leadiant de Italiaanse nationale gezondheidsdienst excessief hoge prijzen in rekening heeft gebracht voor het levensreddende medicijn Chenodeoxycholzuur (CDCA), en heeft een boete van € 3,5 miljoen opgelegd.
“Wij vinden dat farmaceutische bedrijven een zorgplicht hebben om medicijnen betaalbaar en beschikbaar te maken voor patiënten”, zegt Wilbert Bannenberg, voorzitter van de Pharmaceutical Accountability Foundation (PAF). “We verwelkomen daarom de uitspraak van de Italiaanse mededingingsautoriteit ICA dat Leadiant zijn dominante economische positie heeft misbruikt. Dit is een waarschuwing aan bedrijven die buitensporige prijzen vragen voor hun geneesmiddelen.”
De Italiaanse stap volgt op uitspraken van de Nederlandse mededingingsautoriteit ACM (19 juli 2021, 19,6 miljoen euro) en de Israëlische mededingingsautoriteit (november 2021, 2,2 miljoen euro). Soortgelijke zaken tegen Leadiant lopen nog in Spanje en België.
De Italiaanse mededingingsautoriteit ICA publiceerde een rapport van 187 pagina’s (Italiaans origineel / Engelse onofficiële vertaling) waarin de geschiedenis van de zaak wordt geschetst en gedetailleerd bewijs wordt geleverd over het misbruikgedrag van Leadiant . Dit volgde op huiszoekingen in Leadiant-kantoren in Italië, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
De ICA stelde vast dat het misbruik werd uitgevoerd door middel van een veelzijdige strategie, opzettelijk nagestreefd door Leadiant, om het Italiaanse geneesmiddelenbureau tijdens prijsonderhandelingen te vertragen en te belemmeren.
Leadiant tekende verder een contract met de Italiaanse grondstofproducent Prodotti Chimici Alimentari S.p.A. (PCA) dat de levering van CDCA-grondstof aan magistraal bereidende apothekers in Italië (Siena), Nederland (AUMC) en andere landen verhinderde. Apotheken die hun eigen versies van te dure geneesmiddelen maken, helpen om patiënten betaalbare toegang te geven tot excessief dure geneesmiddelen. Leadiant’s misbruik van de toeleveringsketen veroorzaakte ernstige problemen voor patiënten die CDCA nodig hadden, omdat ze tijdelijk gedwongen werden om toegang te zoeken tot het 5x duurdere CDCA van Leadiant.
De Italiaanse klacht is ingediend door de Italiaanse consumentenorganisatie AltroConsumo na samenwerking met Farma ter Verantwoording, die de oorspronkelijke klacht in 2018 bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (ACM) had ingediend.
Voor commentaar kunnen journalisten contact opnemen met:
- Wilbert Bannenberg, arts (np) en FtV-voorzitter, +31-620873123, voorzitter@farmaterverantwoording.nl
- Emily Dowdalls, apotheker (np) en projectcoördinator FtV, +31-612625993, projectcoordinator@farmaterverantwoording.nl
Achtergrondinformatie voor redacties:
De Stichting Farma ter Verantwoording (Engels: de Pharmaceutical Accountability Foundation) is in juli 2018 opgericht. Wij vinden dat onredelijk hoge prijzen van geneesmiddelen, onethisch gedrag en misbruik van marktexclusiviteit door farmaceutische bedrijven ten koste kan gaan van het algemeen belang en patiënten.
De Stichting wil bevorderen dat geneesmiddelen en andere medische technologieën op een duurzame en een maatschappelijk betamelijke wijze beschikbaar zijn op de markt. In dit verband hecht de Stichting waarde aan een eerlijke prijsvorming en distributie die in overeenstemming is met geschreven en ongeschreven nationale, Europese en internationale rechtsnormen. De Stichting verstrekt algemene informatie en advies aan overheden, stakeholders in het beleid, professionals en het publiek. Indien dat niet helpt, bewerkstelligt de Stichting zijn missie door de mogelijke uitvoering van juridische acties rond onverklaarbaar hoge prijzen van geneesmiddelen.
Farma ter Verantwoording diende op 7 september 2018 het oorspronkelijke handhavingsverzoek in bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (ACM) wegens misbruik van een dominante marktpositie door het bedrijf Leadiant met het weesgeneesmiddel CDCA. Het bedrijf had de prijs 500 keer verhoogd van € 308 per jaar naar € 153.500 per jaar na het verkrijgen van exclusiviteit op de weesgeneesmiddelenmarkt.
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) besloot op 19 juli 2021 dat Leadiant inderdaad misbruik had gemaakt van haar machtspositie op de markt en legde een boete op van €19,5 miljoen.
CDCA behandelt een zeldzame genetische aandoening genaamd Cerebrotendinous Xanthomatosis (CTX), die staar, botbreuken en neurologische problemen zoals dementie of epileptische aanvallen kan veroorzaken als deze niet worden behandeld. Meer informatie over CDCA en het gebruik ervan is beschikbaar op: https://farmaterverantwoording.nl/case-studies/cdca-leadiant/